تقریباً یک سده و نیم طول کشید تا دانشمندان متوجه شوند علت لیزی یخ چیست. البته علت اصلی لیزی یخ، وجود یک لایه آب مایع روی یخ است، اما اینکه چرا این لایه آب روی یخ وجود دارد، علت اصلی لیز بودن یخ است. تا مدتی طولانی دانشمندان تصور میکردند علت وجود این لایه مایع، به خاطر فشاری باشد که هنگام حرکت روی یخ به آن وارد میشود. از آنجا که چگالی یخ از آب کمتر است، وقتی به یخ فشار وارد میشود، نقطه ذوب یخ چند درجهای کاهش مییابد و یخ آب میشود. اما حتی تیزترین تیغههای اسکیت هم با فشار شدیدی که به یخ وارد میکنند، تنها چند درجه دمای ذوب یخ را کاهش میدهند و ذوب یخ نیازمند گرما هم هست. این گرما میتواند از محیط یا بر اثر اصطکاک جسمی که روی یخ کشیده میشود، ایجاد شود. اما حتی اگر جسمی روی یخ ساکن هم باشد، باز این لایه مایع وجود خواهد داشت. آخرین و جدیدترین نظریه در این مورد میگوید که یخ حتی بدون وجود فشار و اصطکاک خارجی، همیشه لایهای مایع خواهد داشت، زیرا مولکولهای سطح یخ، تنها از یک طرف با مولکولهای پایینتر خود پیوند هیدروژنی برقرار میکنند و به دنبال تکیهگاهی برای پیوندهای بیشتر، سرگردان و متحرک باقی میمانند. تنها در دماهای خیلی پایین (مثلا در قطبها که دما به پایینتر از منفی پنجاه درجه سانتیگراد میرسد) این لایه مایع ناپدید میشود و یخ مثل بقیه مواد جامد اصطکاک زیادی پیدا میکند و حرکت روی آن حتی با بهترین سورتمههای برفی، درست مثل حرکت روی شن و خاک خواهد بود.
منبع: مجله دانستنی ها
* تونل برفی ازنا؛ زیباترین جاذبه کوهستانی لرستان
* گیاهی آرام بخش برای درمان سرماخوردگی