پروستات یکی از اندام‌های حساس مردانه است که اغلب به‌دلایل ژنتیکی و ارثی دچار بیماری‌هایی مانند التهاب، ورم، اشکال در ادرار، مشکل در رابطه جنسی و سرطان می‌شود. برخی از مواد غذایی مانند گوجه‌فرنگی، انار، ماهی، انواع توت، حبوبات و ورزش‌هایی مانند کگل در حفظ سلامت پروستات تاثیر زیادی دارند.
در ادامه درباره علائم و راه‌های درمان پروستات توضیح می‌دهیم.
فهرست موضوعات
پروستات چیست و چه عملکردی در بدن دارد؟
پروستات شکلی مانند گردو داشته و در زیر مثانه و جلوی راست‌روده قرار دارد. کار پروستات تولید مایعی است که با مایع منی ترکیب می‌شود و برای تولید اسپرم سالم و تولیدمثل اهمیت زیادی دارد.
این اندام علاوه‌بر نقش مهم در تولیدمثل، در دفع ادرار نیز نقش اساسی دارد. کارکرد نادرست این اندام باعث بروز اختلالات متعدد در دفع ادرار می‌شود.
دلیل بیماری پروستات چیست؟
این بیماری اغلب به‌دلایل ژنتیکی، ارثی و اکتسابی مردان را درگیر می‌کند. مردان پس از ۵۰ سالگی، به میزان بیشتری در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
پروستات امکان دارد دچار ورم و التهاب، بزرگ‌شدن (BPH) و بیماری‌های زیر نیز شود:
- پروستاتیت: هنگامی که آقایان عفونت ادراری داشته باشند، امکان دارد که پروستات باکتریایی نیز آنها را درگیر کند.
- پروستاتیت مزمن: این نوع بیماری به‌دلیل نقص عصبی در اندام ادراری زیرین و اختلالات عاطفی ایجاد می‌شود.
- هیپرپلازی خوش‌خیم: شیوع این بیماری در مردان بالای ۵۰ سال بوده و در مردان زیر ۴۰ سال بسیار نادر و کم است. بیماری ارثی، سبک زندگی ناسالم و اثرات عوامل پزشکی امکان ابتلا به هیپرپلازی را افزایش می‌دهد.
- سرطان: سرطان پروستات باید فورا درمان شود. سرطان پروستات عوارض خطرناکی مانند ورود به جریان خون، درگیرکردن مثانه، سرایت به استخوان‌ها و شکستگی آنها و نفوذ در غدد لنفاوی را در پی دارد.
علائم بیماری پروستات
برخی از علائم بیماری پروستات که به‌راحتی قابل شناسایی هستند، عبارت‌اند از:
- احساس درد در آلت تناسلی، کیسه بیضه، ناحیه میان بیضه و مقعد، کمر و داخل شکم
- درد مثانه
- انزال با درد شدید
- ناتوانی در کنترل ادرار
- ناتوانی در تخلیه مثانه
- مشکلات ادراری
- وجود خون در ادرار
- تخلیه‌شدن کند ادرار
- نیاز مکرر به سرویس بهداشتی
- داشتن احساس پربودن مثانه از ادرار درصورتی‌که در مثانه ادراری نیست یا مقدار کمی وجود دارد.
لازم به ذکر است افرادی که به پروستاتیت مبتلا هستند، این علائم را با درد طولانی‌مدت تجربه می‌کنند. قادرنبودن به تخلیه مثانه، بدن‌درد، تب و لرز از علائم پروستاتیت باکتریایی هستند.
عوارض بیماری پروستات
عوارض بیماری‌های پروستات مواردی مانند عفونت دستگاه ادراری UTI))، نارسایی کلیه، التهاب در بخش‌های مجاور پروستات، مشکل در هنگام رابطه جنسی، سنگ مثانه و استرس و آشفتگی هستند. شدت این عوارض و بروز هرکدام از آنها، به نوع بیماری و بدن فرد بستگی دارد.
بیماری‌های پروستات چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
پزشکان برای اطلاع از شدت بیماری، ابتدا رکتال و غدد لنفاوی کشاله ران بیماران را معاینه کرده و درباره سوابق ارثی و ژنتیکی این بیماری سؤالاتی مطرح می‌کنند.
پزشکان اغلب آزمایش خون، آزمایش ادرار، سونوگرافی و نمونه‌برداری یا بیوپسی از پروستات را نیز برای تشخیص دقیق این بیماری تجویز می‌کنند.
راه‌های درمان پروستات
برای درمان پروستات متخصص اورولوژی در تهران با توجه به سن، نوع بیماری و سلامت عمومی بدن آقایان، تجویزات خود را انجام می‌دهد.
درصورتی‌که بیمار مبتلا به پروستاتیت مزمن باشد، مصرف قرص و داروهایی مانند آلفا بلاکرها، سیلودوسین و تامسولوسین را برای کاهش درد و التهاب، انسداد آلفا آدرنرژیک، درمان هیپرپلازی خوش‌خیم و بزرگی پروستات تجویز می‌کند.
داشتن ورزش‌های آرام به‌صورت منظم، ورزش کگل برای افزایش استحکام ناحیه لگن و فیزیوتراپی نیز مکمل‌های درمان بسیار خوبی در کنار داروها هستند.
آقایانی که به پروستاتیت باکتریایی مبتلا باشند، با مصرف منظم آنتی‌بیوتیک در زمان کوتاهی درمان خواهند شد. پزشکان برای بهبود سریع‌تر، مصرف مایعات را بسیار موثر می‌دانند.
درصورتی‌که فردی مبتلا به سرطان پروستاتیت باشد، امکان دارد انجام جراحی برای برداشتن پروستات برای وی تجویز شود. جراحی پروستات نیز عوارضی مانند عدم کنترل ادرار، اختلال در نعوظ، خروج بی‌اختیار ادرار و مشکلات جنسی را به‌دنبال دارد.
تخلیه بسیار آهسته ادرار و باریک‌شدن یا انسداد مجاری ادرار عوارض دیگر این جراحی هستند. لازم به ذکر است بیماران پس از برداشتن پروستات، به مدت چند هفته تا چند ماه نیاز دارند تا توانایی کنترل ادرار و مثانه را به‌دست می‌آورند.
راه پیشگیری از پروستات چیست؟
براساس تحقیقات، راه‌حل قطعی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد و هنگام بروز علائم آن باید فورا به پزشک مراجعه کرد تا از صدمات و عوارض آن جلوگیری شود.
اما مصرف برخی مواد غذایی مانند گوجه‌فرنگی، انار، ماهی و داشتن رژیم مناسب و فعالیت ورزشی به تقویت پروستات و ابتلا سریع به بیماری‌ها جلوگیری می‌کند.
پرهیز از عواملی که باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری پروستات می‌شود، به حفظ سلامتی و شدت‌نیافتن علائم آن کمک زیادی می‌کند. این عوامل عبارت‌اند از:
- پرهیز از مصرف زیاد گوشت قرمز و لبنیات
- کاهش مصرف کافئین و سدیم
- خودداری از مصرف چربی‌های جامد
- عدم مصرف الکل
- عدم استعمال دخانیات
مصرف موارد گفته‌شده توسط افرادی که به بیماری‌های پروستات مبتلا هستند، باعث بزرگ‌شدن پروستات، شدیدشدن علائم، التهاب، درد و افزایش عارضه‌ها و آسیب‌های آن می‌شود.
درمان خانگی پروستات
براساس گفته پزشکان، با تنظیم تغذیه می‌توان بزرگی پروستات و التهاب آن را درمان کرد. در افرادی که به بیماری‌های پروستات مبتلا شده‌اند، رعایت رژیم غذایی از ابتلا مجدد به این بیماری و بروز سلول‌های سرطانی و سرطان پیشگیری می‌کند.
پزشکان، تحقیقات معتبر و متخصصان طب سنتی مصرف مواد غذایی زیر را برای درمان خانگی پروستات توصیه می‌کنند:
- گوجه‌فرنگی: مصرف به‌صورت خام یا پوره، خشک‌شده، پخته یا آب آن به‌دلیل برخورداری از آنتی‌اکسیدان لیکوپن در حفظ سلامت غده پروستات و عملکرد صحیح آن تاثیر چشم‌گیری دارد.
- سویا و حبوبات: منبعی از فیتواستروژن هستند. مصرف حبوبات پخته‌شده ۳ روز در هفته باعث کاهش احتمال ابتلا به عفونت، سرطان و پروستاتیت می‌شود.
- مرکبات: مرکباتی مانند پرتقال، گریب‌فروت و لیموترش حاوی ویتامین C فراوانی بوده و برای حفظ سلامت غده پروستات مفید هستند.
- انار: سرشار از آنتی‌اکسیدان بوده و مصرف آن به‌صورت آب‌انار، افزودن به سس سالاد و درصورتی‌که باعث اذیت‌شدن دستگاه گوارش می‌شود، ترکیب آن با مقداری آب آشامیدنی توصیه می‌شود.
- ماهی: مصرف ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ مانند قزل‌آلا، شاه‌ماهی، ساردین، سالمون و خال‌خالی علاوه‌بر بیماری‌های پروستات، بیماری‌های قلبی و عروقی را نیز کاهش می‌دهد.
- کلم‌بروکلی، کلم‌پیچ و گل‌کلم: مصرف به‌صورت خام، بخارپز یا به‌همراه سالاد، سیب‌زمینی‌سرخ‌کرده و سوپ به‌دلیل سرشاربودن آن از سولفورافان برای کاهش ورم پروستات بسیار مفید است.
- انواع توت: توت‌فرنگی، شاه‌توت، بلوبری و تمشک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند و عملکردی مانند گوجه‌فرنگی دارند.
- انواع آجیل: به‌دلیل برخورداری از روی به تعادل و کنترل هورمون دی‌هیدروتستوسترون و تستوسترون (موثر بر بروز سرطان پروستات) کمک می‌کند.
پروستات نقش مهمی در تولیدمثل و دفع ادرار در بدن آقایان دارد. پروستات عمدتا به‌دلایل ارثی و اکتسابی دچار بیماری‌های مختلفی مانند التهاب، عفونت، بزرگی و سرطان می‌شود.
متخصصان، برای درمان پروستات مصرف دارو یا جراحی را تجویز می‌کنند. رعایت رژیم غذایی، داشتن ورزش منظم، مصرف به‌اندازه گوجه‌فرنگی، ماهی، مرکبات و انار به حفظ سلامتی این اندام و پیشگیری از بیمارشدن آن کمک بسیار زیادی می‌کند.