دکتر غلامرضا محمدی ایمپلنتولوژیست از سوئیس به سوال های مهم در مورد ایمپلنت دندان پاسخ داده است.
ایمپلنتها پایه هایی از جنس تیتانیوم خالص هستند که درون استخوان فک گذاشته می شود و به عنوان ریشه دندان جهت نگهداری روکش هایی که جایگزین تاج دندان می شوند استفاده می شوند این ریشه های مصنوعی پس از اینکه در استخوان محکم شدند، دندانهای جدید روی این ریشه ها نصب می گردند و این دندانها کاملا” از هر نظر شبیه به دندانهای طبیعی هستند و احساس می گردند .
این روکش ها بطور ثابت توسط چسب های دندانپزشکی به ایمپلنت چسبانیده می شوند. همچنین در مواردی که برای دندانهای مصنوعی فرد گیرکافی در دهان نداشته باشد، می توان از ایمپلنت های باریک یا مینی ایمپلنت ها به عنوان محل گیر مناسبی جهت ثابت نگداشتن دندان مصنوعی استفاده نمود.
-در چه مواردی از ایمپلنت استفاده می شود؟
۱- فاصله بین دندان های جلو در اثر از دست رفتن یک دندان بطوری که دندانهای مجاور آن طبیعی باشند.
۲- فاصله زیاد بین دندان ها در اثر از دست رفتن یک یا بیش از یک دندان بطوری که دندانهای مجاور آن طبیعی باشند.
۳- زمانی که یک یا بیش از یک دندان از انتهای هر قوس دندانی از دست رفته باشد و تنها یک سمت، دندان طبیعی باشد.
۴- زمانی که کلیه دندان های یک یا هر دو فک از دست رفته باشد.
پیش از کاربرد ایمپلنت با دندانپزشک خود در این رابطه مشورت نمایید. برای استفاده از ایمپلنت سلامتی کامل بدن و همچنین دارا بودن استخوان فک و لثه های سالم از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر شما سابقه بیماری مزمن داشته باشید و یا مبتلا به براکسیسم (سایش دندانها) و یا امراضی از جمله دیابت و غیره باشید، میزان موفقیت ایمپلنت کاهش می یابد.
در صد موفقیت انجام ایمپلنت به عوامل مختلفی بستگی دارد که در بیماران مختلف متفاوت است. حتی این مسئله در مورد ایمپلنت فک بالا و پایین نیز تفاوت دارد. به طور متوسط میزان موفقیت ایمپلنت دندانی ۹۵% گزارش شده است.
بهترین حالت قرار دادن ایمپلنت قرار دادن ایمپلنت بلافاصله پس از کشیدن دندان است.
در صورتی که دندان از دست رفته، عفونی نباشد و مقدار زیادی استخوان در اثر عفونت از دست نرفته باشد، شانس زیادی برای برای جایگزینی همزمان ایمپلنت وجود دارد.
در مورد دندانهایی خلفی که معمولاً چند ریشه هستند و مخصوصاً اولین دندانهای خلفی بزرگ که دو یا سه ریشه است، جایگزین همزمان دندان کشیده و ایمپلنت معمولاً مقدور نیست و بهتر است حدود ۶ هفته صبر کرد.
معمولاً پس از کشیدن دندان، مقداری تحلیل استخوان اتفاق می افتد، دندانپزشک تا حد امکان سعی می کند بلافاصله پس از کشیدن دندان اگر شرایط فراهم باشد، ایمپلنت را در حفره ی دندان کشیده شده جایگزین کند.
-مزایای داشتن ایمپلنت دندانی چیست؟
ایمپلنتهای دندانی جایگزین مناسبی هستند برای :
-کسانی که با دندان مصنوعی متحرک نمی توانند عمل جویدن را براحتی انجام دهند .
-کسانی که دندانهای خود را از دست داده اند و نمی خواهند دندان مصنوعی متحرک داشته باشند.
-کسانی که احتیاج به بریج (پروتز ثابت) دارند ولی نمی خواهند دندان های سالم مجاور جای خالی دندان از دست رفته شان آسیب ببیند یا تراشیده شود .
-کسانی که تمایل به داشتن دندانهایی بامشابهت خیلی نزدیک به دندانهای طبیعی دارند .
-چه کسانی کاندید مناسبی جهت دریافت ایمپلنت دندانی هستند؟
بخاطر پیشرفت شایان در تکنولوژی ایمپلنت ، امروزه افراد زیادی کاندید انجام این درمان هستند اصولا” اگر شخصی منعی در انجام خروج دندانها و پروتز ثابت نداشته و از نظر سیستم بدن هم نسبتا” سالم باشد ، می تواند کاندید دریافت ایمپلنت به شمار رود .
-چه مواردی را در انجام ایمپلنتهای دندانی باید دانست؟
اکثر ایمپلنتها در یک جلسه گذاشته می شوند و جلسات پس از آن جهت معاینه و چکاپ می باشد تا زمانی که وقت انجام پروتز یا قسمت دندانی ایمپلنت فرا برسد و این قطعه به عنوان دندان همیشگی نصب گردد . در بعضی موارد استخوان شخص ضعیف است و باید بوسیله مواد استخوانی تقویت گردد ، که این امر یا قبل از قراردادن ایمپلنتها صورت می گیرد و یا هنگام قراردادن آنها.در بیشتر مواقع عمل جراحی قراردادن ایمپلنتها تحت بی حسی موضعی انجام می گردد دندانهای موقت در جای خالی می توانند قرار گیرند تا زمانی که ایمپلنت خود دارای رویه ی دندانی شود . این زمان بین ۲ ماه تا ۵ ماه می تواند باشد .
اکثر ایمپلنتها در یک جلسه گذاشته می شوند و جلسات پس از آن جهت معاینه و چکاپ می باشد تا زمانی که وقت انجام پروتز یا قسمت دندانی ایمپلنت فرا برسد و این قطعه به عنوان دندان همیشگی نصب گردد . در بعضی موارد استخوان شخص ضعیف است و باید بوسیله مواد استخوانی تقویت گردد ، که این امر یا قبل از قراردادن ایمپلنتها صورت می گیرد و یا هنگام قراردادن آنها.در بیشتر مواقع عمل جراحی قراردادن ایمپلنتها تحت بی حسی موضعی انجام می گردد دندانهای موقت در جای خالی می توانند قرار گیرند تا زمانی که ایمپلنت خود دارای رویه ی دندانی شود . این زمان بین ۲ ماه تا ۵ ماه می تواند باشد .
– زمان دوام و هزینه ایمپلنتهای دندانی تا چه حد میباشد؟
هزینه ایمپلنت بعلت تعداد کمپانی ها ی سازنده این قطعه در آسیا ، اروپا و امریکا دارای قیمتهای متفاوت است و در بعضی از انواع آن هزینه یک ایمپلنت کمتر از هزینه یک بریج و موارد جانبی آن می باشد و مادام العمر میباشد.
-آیا ایمپلنتهای دندانی نیاز به مراقبت ویژه دارند؟
اصولا” ایمپلنتهای دندانی باید از همان توجه و مراقبتی برخوردار گردند که در دندانهای طبیعی انجام می گردد .
اگرچه ایمپلنت مثل دندان دچار پوســــیدگی نمی شود ولی میکروب های دهانی می توانند تحت شرایطی به لثه اطراف ایمپلنت آسیب برسانند و اگر اقدامی صورت نگیرد حتی باعث به خطـــر افتادن ایمپلنت شوند .
پس توجه و مراقبتی شخصی بطور روزانه در کنار مراجعات زمانبندی شده به دکتر مربوطه جهت چکاپ ضرورت دارد .پس تا وقتی که تصمیم جدی به مسواک زدن ندارید ، برای نصب ایمپلنت مراجعه نکنید .
-آیا ایمپلنت توسط بدن پس زده می شود؟
آنگونه که در پیوند یا کارگذاری ریه ، قلب و یا کلیه مصنوعی شنیده می شود ، در مورد ایمپلنت چنین نیست و بدن ایمپلنت را پس نمی زند. ایمپلنتهای دندانی از جنس فلز تیتانیوم هستند که با بدن بسیار سازگار هستند.
-جهت انجام جراحی تمام فک ایمپلنت در یک جلسه ، چندروز باید مرخصی گرفت؟
عمدتا” روز جراحی و روز بعد ازآن بایستی از انجام کارهای روزمره و مشکل جلوگیری شود و شخص استراحت داشته باشد . با این حال خیلی از بیماران ما روز بعد از جراحی را به محل کار می روند ، این یک تصمیم شخصی است ، در اختیار شما . البته در این مرکز بسیاری از کارها بدون جراحی به تشخیص دکتر انجام می گردد.
-اگر ایمپلنت انجام نشود وجای دندان خالی بماند چه می شود؟
وقتی شما دندانتان را از دست می دهید ، آهسته آهسته استخوان در آن ناحیه تحلیل می رود و کم کم دندانهای مجاور تغییر مکان می دهند و تماسشان غیر عادی می گردد ، سپس دندانهای مقابل رویش بی رویه می کنند و سیستم دندانی شما را دچار اختلال مینمایند .استخوان فک کم کم تیز می شود و نسج نرم روی آن ( لثه ) نازک و آسیب پذیر می شود . زبان رشد بی رویه می کند و در جای خالی قرار می گیرد . در صورت از دست دادن دندانهای بیشتری عملکرد در بدن ۴ تا ۵ برابر کاهش می یابد و شخص به سمت غذاهای غیر فیبری و نرم گرایش پیدا می کند . وقتی استخوان تحلیل می رود در این زمان حتی درمان توسط ایمپلنتهای دندانی گاهی غیر ممکن و یا خیلی سخت و زمان بر می شود .
-آیا هرکس می تواند همان شکل ظاهری را که از ایمپلنت انتظار دارد بدست آورد ؟
هر شخصی دارای شرایطی مخصوص به خود در زمینه استخوان مخاطی و ظاهری می باشد ، ساختمان و ابعاد صورت و پوست ما را در زمینه تعیین اندازه ، شکل و رنگ هدایت می کند .
-چه کسانی نمی توانند دندان بکارند؟
در حال حاضر تنها گروه‌هایی که برای کاشت دندان مناسب نیستند، شامل بیمارانی است که به نوعی دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، به عنوان مثال بیمارانی که رادیوتراپی داشته‌اند، به مدت دو سال نمی‌توانند ایمپلنت کنند. همچنین افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند، نمی‌توانند کاشت دندان داشته باشند.
پس برای رسیدن به نتیجه مطلوب در کاشت دندان داشتن لثه‌ای سالم با خون‌رسانی مناسب و سیستم ایمنی مناسب ضروری است.
در سال‌های نه‌چندان دور، کاشت دندان برای بسیاری از بیمارانی که مبتلا به بیماریهای شایع زمینه‌ای چون بیماریهای قلبی ـ عروقی، دیابت، نارسایی کلیوی، پوکی استخوان، بیماریهای تیروییدی و آرتریت روماتوئید بودند، امکان‌پذیر نبود و این بیماران مجبور به استفاده از پروتزهای متحرک با مشکلات خاص خود بودند.
اما امروزه با پیشرفت ایمپلنتها، قدرت اتصال آنها به استخوان افزایش یافته و این امکان فراهم شده که بیمارانی با مشکلات زمینه‌ای بتوانند درمان ایمپلنت را انجام دهند
در صورتی که بیمار دارای هرگونه بیماری کنترل‌نشده‌ای باشد مثل دیابت، امکان جراحی ایمپلنت وجود نخواهد داشت، اما با کنترل بیماری زمینه‌ای، این امکان فراهم خواهد شد.
بیماران خاص
بیمارانی که دچار بیماریهای سیستمیک چون بیماریهای قلبی ـ عروقی هستند، در صورتی که مشکلات قلبی‌شان، از نارسایی عروق کرونر گرفته تا فشار خون و… کنترل شده باشد و تحت مشاوره پزشکی قرار گرفته باشند، می‌توانند جراحی ایمپلنت کنند.
طی درمان ایمپلنت در بیماران دیابتی علاوه بر مشکلات زمینه‌ای، احتمال مشکلات موضعی نیز در ناحیه جراحی وجود خواهد داشت. در این بیماران کنترل سطح قند خون، حداقل سه ماه قبل از ایمپلنت لازم است. این بیماران حتی پس از جای‌گذاری ایمپلنت نیز در خطر ایجاد مشکلات پس از درمان خواهند بود. همچنین رعایت بهداشت دهان و کنترل سطح قند خون از نکات بسیار مهم در این دسته از بیماران است.در بیماران مبتلا به آرتریت روماتویید که سال‌های زیادی از داروهای کورتیکواسترویید استفاده می‌کنند، عواملی مانند افزایش قند خون و کاهش تراکم استخوان موجب افزایش مشکلات پس از کاشت ایمپلنت خواهد شد.
– پوکی استخوان مانعی برای ایمپلنت نیست؟
توجه به داروهای مصرفی بیماران دارای پوکی استخوان، یا کاهش تراکم استخوان از نکات بسیار مهمی است که در جراحی ایمپلنت باید به آن توجه شود.این بیماران اغلب به جز کلسیم، از داروهای خاص دیگری نیز استفاده می‌کنند که به صورت هفته‌ای یک‌بار تجویز می‌شود و اغلب به علت عدم آشنایی بیماران با داروهای مکمل کلسیمی اشتباه گرفته می‌شود. این داروها به علت عوارض مخرب روی استخوان فک، از رژیم دارویی بسیاری از کشورها در حال حذف شدن است. باید توجه کرد در صورتی که این دسته از بیماران بیش از سه سال از این دسته دارویی استفاده کرده باشند، باید با پزشک معالج در ارتباط با قطع یا جایگزینی این دسته دارویی مشورت شود و در صورت امکان تا سه ماه درمان دارویی آنهابه تعویق بیفتد.
-کاشت دندان در استخوان تحلیل رفته، انجام پذیر است؟
در بیمارانی که مشکلات و بیماریهای سیستمیک ندارند نیز ممکن است که استخوان‌های فک پس از کشیدن دندان، تحلیل برود که این میزان در سال اول پس از کشیدن دندان بیشتر از سال‌های بعد است. در افرادی که استخوان تحلیل رفته و نیاز به جایگزینی ایمپلنت دارند درمان موفق ایمپلنت میسر نخواهد شد، مگر با بازسازی استخوان، که این امر بر جایگزینی ایمپلنت اولویت دارد.
جایگزینی استخوان، یعنی یک نسج زنده اغلب دشوار‌تر از جایگزینی دندان است. در صورتی که به این امر توجه نشود ایمپلنت، چه به صورت فوری چه به صورت تاخیری حتی پس از چند سال دچار مشکل خواهد شد.
-یک کاندیدای مناسب باید دارای چه شرایطی باشد؟
سلامت کلی بدن، لثه های سالم و مقدار کافی استخوان برای جوش خوردن ایمپلنت. بعضی مردم چنان استخوان فک شان را از دست داده اند که تنها راه موجود برای درمان آنها ایمپلنت است ولی پیش از آن باید استخوان به روشهای خاصی تا اندازه مطلوب بازسازی شود و همکاری بسیار مناسب در جهت مراقبت از ایمپلنت ها و لثه های اطراف آنها شامل مسواک زدن روزانه و کشیدن نخ دندان، لازم است. همین طور ویزیت های منظم از سوی دندانپزشک هم مهم است.
به طور کلی افرادی که مناسب دریافت ایمپلنت نیستند شامل: افراد بسیار جوانی که فک آنها به حد کافی رشد نکرده است، بانوان باردار، افراد الکلی یا معتاد، افرادی که پرتو درمانی در ناحیه سر و گردن داشته اند، افرادی که بیماری های مزمن مثل دیابت و هموفیلی و بیماریهای بافت همبند داشته اند افرادی که داروهای خاصی مثل استروئید وکورتن استفاده می کنند و افرادی که دندان قروچه مرتب شدید شبانه دارند، احتمال شکست ایمپلنت زیاد است.
– آیا امکان گذاشتن ایمپلنت بدون جراحی لثه وجود دارد؟
در صورتی که بیمار از تراکم استخوانی مناسب در نواحی مورد نیاز ایمپلنت برخوردار باشد امکان گذاشتن ایمپلنت بدون جراحی و بخیه(Flaplees)
.وجود دارد
16-آیا امکان قرار دادن روکش بلافاصله بعد از ایمپلنت جهت کاهش طول دوره درمان وجود دارد؟
بله. در صورتی که اطراف ایمپلنت ازاستخوان کافی برخوردار بوده و امکان جابجایی ایمپلنت و حذف نیروهای جانبی صورت وجود ) داشته باشد این امکان وجود دارد که بلافاصله بعد از گذاشتن ایمپلنت ، روکش آن نیز تحویل شودImmediate load ).
–
اور دنچر چیست؟
زمانی که بیمار در نواحی خلفی و یا انتهایی فک فاقد استخوان کافی باشد ، میتوان با استفاده از استخوان چانه با قرار دادن۲ یا ۳ ایمپلنت ، کل پروتز بیمار را به صورت نیمه ثابت روی آن قرار داد و بیمار بدون هیچگونه جابه جایی پروتز فکین،امکان خوردن تمام غذاها و لذت احساس دندان طبیعی را خواهد داشت